เนื่องจากบทความนี้ เป็นบทความปฐมฤกษ์ สำหรับ “รวมมิตร” ในหมวดพระพุทธศาสนา ผมเห็นว่าทุกท่านคงอยากจะอ่านอะไรที่มันไม่หนักหนามากนัก ก็เลยขอเขียนเรื่องพุทธประวัติครับ สำหรับความน่าสนใจของพุทธประวัตินั้น ผมขอบอกเลยว่า ไม่มีนิยายเล่มไหนที่สนุกตื่นเต้นเร้าใจเท่าพุทธประวัติอีกแล้วครับ คิดดูสิครับ ถ้าใครชอบสวดมนต์จะพบว่ามีบทที่เรียกว่า “พาหุงฯ’” ซึ่งเป็นเรื่องของชัยชนะของพระพุทธเจ้าในรูปแบบต่างๆถึง 8 เรื่อง โดยแต่ละเรื่องนั้นไม่ธรรมดาเลยทีเดียว สยบมาร สยบช้างยักย์ สยบองคุลีมาล คุ้นๆใช่ไหมครับ แน่นอนครับ ว่าเรื่องที่น่าสนใจเหล่านี้ล้วนมาจากพุทธประวัติ ซึ่งหากมีโอกาสอันควรผมจะมาเล่าให้ฟังครับ ขอย้อนความทรงจำกันเมื่อประมาณ 2,600 ปีที่ผ่านมานะครับ บริเวณประเทศอินเดีย หรือที่มักเรียกกันในสมัยนั้นว่าชมพูทวีป (ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าอินเดียปัจจุบัน กินพื้นที่ไปถึงเนปาล ปากีสถาน อัฟกานิสถาน) ในชมพูทวีปนั้นมีการปกครองในระบอบวรรณะ ซึ่งได้แก่ กษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ ศูทร (และจัณฑาลที่เป็นลูกผสมข้ามวรรณะและไม่เป็นที่ยอมรับของทั้งสี่วรรณะนี้) ในชมพูทวีปนั้น ได้มีแคว้นต่างต่างๆประมาณ 16 แค้วน โดยแคว้นใหญ่ๆเช่น แคว้นมคธ โกศล วัชชี คันธาระ กัมโพชะ โดยพระพุทธเจ้าได้ประสูติที่ลุมพินีวัน ที่อยู่ระหว่างกรุงกบิลพัสดุ์ และเทวทหะ แคว้นศากยะ ซึ่งเป็นแคว้นเล็กๆทางตอนเหนือของชมพูทวีป (ตามแผนที่ข้างล่างครับ) ปัจจุบันคือ ต.รุมมินเด ประเทศเนปาล

ในครั้งที่ท่านได้บำเห็ญเพียรนั้น ได้มีผู้ติดตามอยู่ 5 ท่าน ที่เรารู้จักกันดีว่าปัญจวัคคีย์และพระองค์รวม 6 ท่านได้ร่วมกันศึกษาและหาหนทางสู่ความสุขอันแท้จริง โดยมีทั้งการศึกษาสมาธิขั้นสูงต่างๆ ไปจนถึงการทรมานร่างกาย ให้จิตพ้นจากการควบคุมของร่างกาย แต่ก็ไม่เป็นผล

อิทธิปาฏิหาริย์ สมาธิ หรือการทรมานร่างกายก็ยังไม่สามารถตอบโจทย์หรือเป้าหมายของท่านได้ ท่านไม่สามารถปลงใจได้ว่านี่คือสาระและแก่นสารของชีวิตจริงๆ การมีอิทธิปาฏิหาริย์ไม่ได้ทำให้จิตใจสงบสุขได้เลย (หากเป็นปัจจุบันเราก็จะได้เห็นคนที่ร่ำรวยจำนวนมากก็ไม่ได้มีความสุขอะไรมากมายในชีวิต) นี่ท่านมาถูกทางแล้วหรือ

เมื่อท่านมองไม่เห็นทาง ท่านก็ได้หวนนึกถึงความสุขในวัยเยาว์ ครั้งที่ท่านได้ทำจิตใจให้สงบเป็นสมาธิ โดยกำหนดลมหายใจ (หรือที่เรียกกันว่าอานาปานสติสมาธิ : การทำสมาธิโดยกำหนดลมหายใจ) ท่านมีความมั่นใจว่า โดยอาศัยอานาปานสตินี้จะทำให้ท่านพบความสุขที่แท้จริงได้ ซึ่งณ ตอนนี้ว่าปัญจวัคคีย์ ทั้ง 5 ท่าน ก็ได้ละทิ้งการปรนนิบัติเจ้าชายสิทธัตถะอันเนื่องมาจากเข้าใจผิดว่าพระองค์รักความสบาย ไม่จริงจังในเป้าหมาย

ณ วันเพ็ญเดือนหก (ขึ้น 15 ค่ำเดือน 6ซึ่งเราจะเรียกวันนี้ว่า วันวิสาขบูชา)ตำบลอุรุเวลาเสนานิคม ริมแม่น้ำเนรัญชรา แคว้นมคธ (ปัจจุบันคือพุทธคยา รัฐพิหาร ประเทศอินเดีย) เจ้าชายสิทธัตถะที่มีพระชนมายุได้ 35 ปี ก็ได้ให้คำสัตย์กับตนเองว่า “แม้เนื้อและเลือดจะเหือดแห้งไปจนหมดสิ้น จะเหลือแต่หนัง เอ็น และกระดูกก็ตามที ถ้ายังไม่บรรลุซึ่งพระสัมมาสัมโพธิญาณ จักไม่ลุกขึ้นอย่างเด็ดขาด” และจากนั้นไม่กี่ชั่วยาม พระองค์ก็ได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งหมายถึงผู้รู้ธรรมอันยิ่งได้ด้วยตนเอง และพร้อมที่จะสั่งสอนสัตว์ให้เข้าใจในธรรมนั้น

สิ่งที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้คือธรรมที่สำคัญยิ่งชื่อว่า “อิทัปปัจจยตาปฏิจจสมุปบาท” ซึ่งหมายถึงคือหลักเหตุปัจจัย   เมื่อมีเหตุก็ย่อมมีผล เมื่อสิ่งนี้มี สิ่งนี้จึงมี การเข้าใจถึงสิ่งนี้ พระองค์จึงสามารถสาวไปถึงสิ่งที่ทำให้สัตว์ทั้งหลายต้องมาเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสาร อันไม่มีวันจบสิ้น (สิ่งนั้นคือ “อวิชชา”ตามหลักปฏิจจสมุปบาท)

ก่อนอื่นผมขอเบรคตรงนี้นิดนึงสำหรับคนที่มีข้อสงสัย ขอให้รู้เลยว่ามันยากมากๆ อย่าเพิ่งไปพยายามทำความเข้าใจ เดี๋ยวจะปิดหน้าจอนี้ไป ผมเสียดายแย่เลยครับ

จากที่กล่าวมาจะเห็นว่ามันยากมาก แน่นอนครับว่าไปสอนใครไม่มีใครฟังหรอกครับ ท่านเลยประมวลเป็นคำสอนที่พวกเราได้ยินบ่อยครั้งนั่นคือ “อริยสัจ 4” หรือความจริงอันประเสริฐทั้ง 4 นั่นคือ